Diyarbakır ilinin doğusunda yer alan ilçenin yüzölçümü 1.737 Km2 olup, Yüzölçümü bakımından Diyarbakır ın en büyük ilçesi Bismil dir.Deniz seviyesinden yüksekliği 550 Metredir.
Tarım alanlarının en önemli cazibe merkezlerinden biri olan Bismil; arazi varlığının (1546.23 km2) tamamına yakını (%95) tarımsal amaçlar için kullanılmaktadır. Akdeniz ve Karasal iklim bölgeleri arasında geçiş özelliği gösteren yarı nemli bir iklimin etkili olduğu Bismil yöresinde; özellikle sıcaklık koşullarının elverişli olması nedeniyle birçok ürünün yetişmesine uygun iklim özellikleri ve tarıma uygun arazi varlığına sahiptir
Tarımsal alanların geniş olması, nüfusun bu sektörde istihdamına olanak sağlamıştır. Bu bağlamda, Bismil şehrinde ikamet eden nüfusun % 25’i tarım ile uğraşmakta, %32’si ise toplum hizmetleri, sosyal ve kişisel hizmetlerle ilgili alanlarda çalışmaktadır. Bu istatistikî veriler, Bismil ilçesinin bir tarım kuşağı/ yöresi olduğunu göstermektedir. Yoğu tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin sürdürüldüğü kırsal alanlarda (mahallelerde), fiziki koşulların baskın etkisi görülmektedir.
Güneydoğu Anadolu Bölgesinin genelinde olduğu gibi, Bismil ilçesinde de en çok ekilen bazı tarla ürünleri farklı nedenlere bağlı olarak gelişim ve değişim aşamaları kaydetmiştir. Bu değişimlerin başlıca nedenleri arasında planlama ve dönemin ekonomik politika ve koşullarına “uyum sağlama” olgusu gelmektedir. Cumhuriyetin ilk yıllarında bölgede ekilen yegâne tarım ürünü, buğday ve arpaydı. Ekonomik programların geliştirilmesi ve özellikle tarım ve tarım alanları ile ilgili yapılan reformlar, tüm Türkiye’de olduğu gibi Bismil yöresinde de etkisini göstermeye başlamış ve buğday ile arpayı geride/gölgede bırakacak nitelikte ve nicelikte endüstri ürünlerinin (özellikle sulu tarım ürünleri) ekimi hız kazanmıştır.
Bismil yöresinde ekimi son yıllarda artarak devam eden pamuğun ekonomik değeri dünya pamuk ticaretindeki/ pazarındaki çeşitli dengelere göre değişmekle beraber, tüm dünyada en geniş ekim ve üretim alanı olan ve en çok gelir getiren ürünlerden biridir. Bu ekonomik değerinden dolayı tüm bölge olduğu gibi, Bismil yöresinde de ekim alanları her geçen gün artış göstermektedir.
Özellikle buğday ve arpa tarımı sonrasında, ikinci ürün olarak, mısır tarımı yapılabilmektedir. Son yıllarda GAP’taki sulama imkânlarının gelişmesi ve mısırın yağ sanayisinde değer kazanması ile birlikte tüm Dicle havzasında olduğu gibi Bismil depresyonunda da mısır ve pamuk tarımında önemli bir gelişim sağlanmıştır.
Bismil yöresinde suya kavuşan bu tarımsal alanlarda tahıl tarımından çok sanayi bitkileri yetiştirilmeye başlanılmıştır. Tahıl ürünlerinin ekonomik değerinin düşük olması ve ekonomiye yeterli oranda destek sağlayamamaları nedeniyle buğday ve arpanın yerine, pamuk ve mısır ekimi gözde ürünler olarak yetiştirilmektedir.
Önemli endüstriyel bitkilerden biri olan Pamuk; son yıllarda Güneydoğu Anadolu Bölgesinde uygun ekim alanı ve koşulları bulan tarım ürünlerindendir. Sulama koşullarının iyileştirilmesi ve Pazar ekonomisinin yaygınlaştığı 1980 sonrası dönemde bölgede ciddi bir tarımsal gelişim ortaya çıkmıştır. Bu ürünlerin başında da pamuk gelmektedir Gerek GAP projesinin gelişimi gerekse teşvik kredileriyle daha kapsamlı ve nitelikli ekim yapma imkânı elde eden çiftçiler; kuru tarım-tahıl yerine, makinalı tarım koşulları ile endüstriyel tarım ürünlerinin ekimine yönelmişlerdir. Orta Fırat bölümüne göre pamuk ekim alanlarının az olduğu Dicle bölümünde en çok pamuk ekilen ilçelerin başında Diyarbakır Merkez ve ikinci sırada Bismil ilçesi gelmektedir (Foto 3- 4; Şekil 8). Bismil ilçesinde yoğun tarımsal faaliyetler her mevsim devam ettiğinden, özellikle Mardin eşiği ve Silvan platolarından Bismil ovasına doğru artan bir yoğun tarımsal faaliyet ile toprağın kesintisiz ve hatta yılda birden fazla ürün ekiminin yapıldığı görülmektedir.
Bismil iklim koşulları; Antep fıstığı yetiştiriciliği açısından oldukça uygun olduğundan ekim ve dikim alanı artarak devam etmektedir. Son yıllarda Antep fıstığı, kayısı ve badem dikili alanlarda yaygın olarak yetiştirilen ürünlerdir. Bismil ilçesinde üzüm ve fıstık aynı alanda birlikte yetiştirilerek bir çeşit polikültür tarım yapılmaktadır. Dikimi yapılan asma fidanları 3- 4 yıla, fıstık fidanları 8- 10 yıla kadar olgunlaşarak ürün vermeye başlarlar.
Güçlü Yönler
· İlçe arazisinin çok büyük bir bölümünün (%95) tarımsal faaliyetlere uygun olması.
· Tarımda çalışan genç ve dinamik nüfusun fazla olması
· Ürün deseninin zengin olması (yağlıtohumlular, endüstri bitkileri, baklagiller, sebze
ve meyve gibi)
· Tarıma dayalı sanayinin gelişim göstermesi.
· Tarımı destekleyen yüksek öğretim kurumunun yer alması.
· Yeryüzü şekillerinin, ulaşım ve makineli tarım için uygun olması.
· Tarımsal alanların sulama probleminin giderilmesinde, Dicle nehrinin ve yeraltı suyunun
önemli bir potansiyel olması.
BİSMİL TARIMSAL VERİLER
2020 YILI
İlçe Nüfusu* 118.250 Kişi
Toplam Arazi Varlığı* 116 Bin Hektar
ÇKS’ye kayıtlı Arazi Varlığı** 105 Bin Hektar
ÇKS’ye kayıtlı Çiftçi Sayısı** 4.426 Kişi (2020 YILI)
Copyright © 2020 BİSMİL BELEDİYESİ BİLGİ İŞLEM BİRİMİ
Copyright © 2020 BİSMİL BELEDİYESİ BİLGİ İŞLEM BİRİMİ